Cyperaceae

C. aromaticus (Ridl.) Mattf. et Kuk. (クルマバヒメクグ)
C. articulatus L. (フトイガヤツリ)
C. brevifolius (Rottb.) Hassk. (ヒメクグ, s.l.)
C. compactus Retz. (ビトウクグ)
C. compressus L. (クグガヤツリ)
C. congestus Vahl (ユメノシマガヤツリ)
C. cuspidatus Kunth (イッスンガヤツリ)
C. cyperinus (Vahl) J. V. Suringar (シマクグ)
C. cyperoides (L.) Kuntze (イヌクグ)

var. boninensis (Ohwi) T. Koyama (ムニンクグ)

C. diaphanus Schrad. ex Roem. et Schult. (タチガヤツリ)
C. difformis L. (タマガヤツリ)
C. diffusus Vahl (オオノシスゲ)
C. digitatus Roxb. (オオホウキガヤツリ)
C. distans L. f. (ホウキガヤツリ)
C. echinatus (L.) A. W. Wood (ミクリガヤツリ)
C. engelmannii Steud. (ホソミキンガヤツリ)
C. eragrostis Lam. (メリケンガヤツリ)
C. esculentus L. (ショクヨウガヤツリ)
C. exaltatus Retz. (カンエンガヤツリ, s.l.)

var. iwasakii (Makino) T. Koyama (カンエンガヤツリ)

C. ferruginescens Boeck. (ヒメムツオレガヤツリ)

C. filiculmis Vahl (アレチハマスゲ)
C. flaccidus R. Br. (ヒナガヤツリ)
C. flavidus Retz. (アゼガヤツリ)
C. fuscus L. (クロガヤツリ)
C. glomeratus L. (ヌマガヤツリ)
C. haspan L. (コアゼガヤツリ, s.l.)

var. microhaspan Makino (ツルナシコアゼガヤツリ)
var. tuberiferus T. Koyama (コアゼガヤツリ)

C. imbricatus Retz. (オオガヤツリ)

ssp. elongatus (Boeck.) T. Koyama (オオコゴメガヤツリ)

C. iria L. (コゴメガヤツリ)
C. javanicus Houtt. (オニクグ)
C. kamtschaticus (Meinsh.) Yonek. (タチヒメクグ)
C. kyllingia Endl. (オオヒメクグ)
C. longus L. (セイタカハマスゲ)
C. malaccensis Lam. (オオシチトウ)

ssp. monophyllus (Vahl) T. Koyama (シチトウイ)

C. michelianus (L.) Link (コシロガヤツリ)
C. microiria Steud. (カヤツリグサ)
C. niigatensis Ohwi (ニイガタガヤツリ)
C. nipponicus Franch. et Sav. (アオガヤツリ)

var. spiralis Ohwi (オオシロガヤツリ)

C. nutans Vahl var. subprolixus (Kuk.) T. Koyama (ヒメホウキガヤツリ)
C. odoratus L. (キンガヤツリ)
C. ohwii Kuk. (ツクシオオガヤツリ)
C. orthostachyus Franch. et Sav. (ウシクグ)

C. oxylepis Nees ex Steud. (オオタガヤツリ)
C. pacificus (Ohwi) Ohwi (シロガヤツリ)
C. pannonicus Jacq. (シオガヤツリ)
C. pedunculatus (R. Br.) J. Kern (コウシュンスゲ)
C. pilosus Vahl (オニガヤツリ)
C. platystylis R. Br. (ウキガヤツリ)
C. polystachyos Rottb. (イガガヤツリ)
C. procerus Rottb. (ホクトガヤツリ)
C. prolifer Lam. (カラカサガヤツリ)
C. pumilus L. (シロヒナガヤツリ)
C. pygmaeus Rottb. (ヒメアオガヤツリ)
C. radians Nees et Meyen ex Kunth (シンチククグ)
C. retrorsus Chapm. (ヒメミクリガヤツリ)
C. rotundus L. (ハマスゲ)
C. sanguinolentus Vahl (カワラスガナ)

f. spectabilis (Makino) Ohwi (シデガヤツリ)

C. serotinus Rottb. (ミズガヤツリ)
C. sesquiflorus (Torr.) Mattf. et Kuk. ssp. cylindricus (Nees) T. Koyama (タイトウクグ)
C. sphacelatus Rottb. (ゴマフガヤツリ)
C. strigosus L. (コガネガヤツリ)
C. sulcinux C. B. Clarke (ミゾミガヤツリ)
C. tenuiculmis Boeck. (ゾリンゲルガヤツリ)
C. tenuispica Steud. (ヒメガヤツリ)
C. textilis Thunb. (コシュロガヤツリ)
C. tuberosus Rottb. (タカオガヤツリ)
C. unioloides R. Br. (ムギガラガヤツリ)

Exotics

C. alternifolius L. (シュロガヤツリ, s.l.)
C. papyrus L. (カミガヤツリ)

Eleocharis R. Br. (ハリイ, spikesedge)

E. acicularis (L.) Roem. et Schult.

var. acicularis (チシママツバイ)
var. longiseta Svenson (マツバイ)

E. acutangula (Roxb.) Schult. (ミスミイ)
E. atropurpurea (Retz.) J. et C. Presl (クロミノハリイ)

var. hashimotoi Ohwi (クロミノハリイ, s.s.)

E. attenuata (Franch. et Sav.) Palla (セイタカハリイ)

f. laeviseta (Nakai) H. Hara (チョウセンハリイ)

E. congesta D. Don (ハリイ, s.l.)
E. dulcis (Burm. f.) Trin. ex Hensch. (イヌクログワイ)

var. tuberosa (Roem. et Schult.) T. Koyama (シナクログワイ)

E. engelmannii Steud. (エンゲルマンハリイ), exotic to Japan

f. detonsa (A. Gray) Svenson (シバヤマハリイ)

E. equisetiformis (Meinsh.) B. Fedtsch. (スジヌマハリイ)
E. erythropoda Steud. (オウギシマヒメハリイ), exotic to Japan
E. geniculata (L.) Roem. et Schult. (タマハリイ)
E. kamtschatica (C.A.Mey.) Kom. (クロハリイ, s.l.)
E. kuroguwai Ohwi (クログワイ)
E. mamillata H. Lindb. (オオヌマハリイ, s.l.)
E. margaritacea (Hultén) Miyabe et Kudo (シロミノハリイ)
E. maximowiczii Zinserl. (エゾハリイ)
E. ochrostachys Steud. (トクサイ)
E. ovata (Roth) Roem. et Schult. (マルホハリイ), stem diameter > 1 mm
E. palustris (L.) Roem. et Schult. (クロヌマハリイ, s.l.)

var. major Sonder (クロヌマハリイ)

E. parvinux Ohwi (コツブヌマハリイ)

E. parvula (Roem. et Schult.) Link ex Bluff, Nees et Schauer (チャボイ)
E. retroflexa (Poir.) Urb. (カヤツリマツバイ, s.l.)

ssp. chaetaria (Roem. et Schult.) T. Koyama (カヤツリマツバイ)

E. tenuis (Willd.) Schult. (イトハリイ)
E. tetraquetra Nees (マシカクイ)

var. tsurumachii (Ohwi) Ohwi (カドハリイ), endemic to Japan

E. wichurae Boeck. (シカクイ)

var. liukiuensis (Makino) Ohwi (オキナワイヌシカクイ)
f. petasata (Maxim.) H. Hara (ミツカドシカクイ)
f. teres (H. Hara) Ohwi (イヌシカクイ)
f. vivipara Y. Ueno (コモチシカクイ)

Gray letters, not distributed in Hokkaido

[Ethymology: vaginatum: vagina (L.) = a covering, sheath]

Eriophorum L. (ワタスゲ, cotton grass)

Ca 15 species in temperate and subarctic regions of the northern hemisphere

Japan

Three species in Japan
E. gracile W. D. J. Koch (サギスゲ), JPN/AK
E. scheuchzeri Hoppe

var. scheuchzeri (チシマワタスゲ)
var. tenuifolium Ohwi (エゾワタスゲ), endemic to Japan

E. vaginatum L. (ワタスゲ)

Alaska (Hultén 1968)

Spikelet > 1 ___

Leaf = linear ___

E. gracile W. D. J. Koch

Leaf = flat ___

E. angustifolium Honck. (シュムシュワタスゲ) Poker Flat
E. viridi-carinatum (Engelm.) Fern.

Spikelet = 1 ___

E. callitrix Cham.
E. brachyantherum Trautv. et Mey.
E. vaginatum L.

E. russeolum E. Fries (キツネスゲ)
E. scheuchzeri Hoppe

Fimbristylis Vahl (テンツキ)

F. acuminata Vahl (ハリテンツキ)
F. aestivalis (Retz.) Vahl (コアゼテンツキ)

f. latifolia T. Koyama (エチゴテンツキ)

F. affinis J. et C. Presl (ウスギテンツキ)
F. autumnalis (L.) Roem. et Schult. (ヒメヒラテンツキ) F. bisumbellata (Forssk.) Bubani (オオアゼテンツキ)
F. campylophylla Tuyama (ノジテンツキ)
F. complanata (Retz.) Link (ノテンツキ, s.l.)

f. complanata (オオヒラテンツキ)
f. exaltata T. Koyama (ノテンツキ)

F. cymosa R. Br. (シオカゼテンツキ, s.l.)

var. spathacea (Roth) T. Koyama (シオカゼテンツキ)
var. umbellatocapitata Hillebr. (タマテンツキ)
f. depauperata (T. Koyama) T. Koyama ex Yonek. (クジュウクリテンツキ)

F. dichotoma (L.) Vahl (テンツキ, s.l.)

ssp. podocarpa (Nees et Meyen) T.Koyama f. cincta (Ohwi) Ohwi (ケツクシテンツキ)
var. diphylla (Retz.) T. Koyama (クグテンツキ)

f. tomentosa (Vahl) Ohwi (ケテンツキ)

var. ochotensis (Meinsh.) Honda (アカンテンツキ)
var. tentsuki T. Koyama (テンツキ)

f. gracillima T. Koyama (ホソバテンツキ)

var. tikushiensis (Hayata) T. Koyama (オテンツキ)

F. diphylloides Makino (クロテンツキ)
F. dipsacea (Rottb.) C. B. Clarke (アオテンツキ, s.l.)

var. verrucifera (Maxim.) T. Koyama (アオテンツキ)

F. eragrostis (Nees) Hance (カゼクサテンツキ)
F. fimbristyloides (F. Muell.) Druce (トモエバテンツキ)
F. fusca (Nees) C. B. Clarke (オノエテンツキ)
F. kadzusana Ohwi (イッスンテンツキ)
F. leptoclada Benth. (チャイロテンツキ, s.l.)

var. takamineana (Ohwi) T. Koyama (チャイロテンツキ)

F. littoralis Gaudich. (ヒデリコ)

var. koidzumiana (Ohwi) T.Koyama (タイワンヒデリコ)

F. longispica Steud. (ナガボテンツキ)

var. boninensis (Hayata) Ohwi (ムニンテンツキ)
var. hahajimensis (Tuyama) Ohwi (ハハジマテンツキ)

F. microcarya F. Muell.

var. microcarya (コゴメテンツキ)
var. tainanensis (Ohwi) H. Y. Liu (タイワンテンツキ)

F. nutans (Retz.) Vahl (ウナズキテンツキ)
F. ovata (Burm. f.) J. Kern (ヤリテンツキ)
F. pacifica Ohwi (イソテンツキ)
F. pauciflora R. Br. (イシガキイトテンツキ)
F. pierotii Miq. (ノハラテンツキ)
F. polytrichoides (Retz.) Vahl (タカオテンツキ)
F. quinquangularis (Vahl) Kunth (イヌヒデリコ)
F. schoenoides (Retz.) Vahl (カギテンツキ)
F. sericea (Poir.) R. Br. (ビロードテンツキ)
F. shimadana Ohwi (シラホテンツキ)
F. sieboldii Miq. ex Franch. et Sav. (イソヤマテンツキ)

ssp. anpinensis (Hayata) T. Koyama (シマテンツキ)

F. squarrosa Vahl (アゼテンツキ)
F. stauntonii Debeaux et Franch.

var. stauntonii (ハタケテンツキ)
var. tonensis (Makino) Ohwi ex T.Koyama (トネテンツキ)

F. subbispicata Nees et Meyen (ヤマイ)
F. tetragona R. Br. (シカクテンツキ)
F. thomsonii Boeck. (オニテンツキ)
F. umbellaris (Lam.) Vahl (ハナシテンツキ)
F. velata R. Br. (メアゼテンツキ)
F. × inbanumensis Yashiro, nom. nud. (インバテンツキ)
F. × itaruitoana T. Koyama (ナガボトネテンツキ)

Rhynchospora Vahl. (ミカヅキグサ, beak-sedge) in Japan

About 400 species in the world
R. alba (L.) Vahl (ミカヅキグサ)
R. boninensis Nakai ex Tuyama (シマイガクサ), endemic to Japan
R. brownii Roem. et Schult. (トラノハナヒゲ)
R. chinensis Nees et Meyen var. curvoaristata (Tuyama) Ohwi (ムニンイヌノハナヒゲ)

R. faberi C. B. Clarke (イトイヌノハナヒゲ)
R. fauriei Franch. (オオイヌノハナヒゲ)
R. fujiiana Makino (コイヌノハナヒゲ)
R. malasica C. B. Clarke (ミクリガヤ)
R. rubra (Lour.) Makino (イガクサ)
R. rugosa (Vahl) Gale (イヌノハナヒゲ), south to central Honshu

R. yasudana Makino (ミヤマイヌノハナヒゲ), south to southwestern Hokkaido

Hybrids

R. × hakkodensis Mochizuki (ミカヅキグサモドキ), not found in Hoshino & Masaki (2011)

Schoenus L. (ノグサ), bogrushes

S. apogon Roem. et Schult. (ノグサ)
S. brevifolius R. Br. (ジョウイ)

S. calostachyus (R.Br.) Poir. (イヘヤヒゲクサ)
S. falcatus R. Br. (オオヒゲクサ)

S. laevinux (Kük.) Ohwi (オニノグサ)

Scirpus L. (ホタルイ, bulrush or tule) in Japan

Section Scirpus

S. fuirenoides Maxim. (コマツカサススキ)
S. georgianus R. M. Harper (セフリアブラガヤ)
S. hattorianus Makino (イワキアブラガヤ)
S. karuisawensis Makino (ヒメマツカサススキ)
S. lacustris L. (フトイ)
S. maximowiczii C. B. Clarke (タカネクロスゲ)
S. microcarpus J. et C. Presl (ヒメクロアブラガヤ)
S. mitsukurianus Makino (マツカサススキ)

S. radicans Schk. (ツルアブラガヤ)
S. rosthornii Diels (ツクシアブラガヤ, s.l.)

var. kiushuensis (Ohwi) Ohwi (ツクシアブラガヤ, s.s.)

S. sylvaticus L. (クロアブラガヤ, s.l.)
S. ternatanus Reinw. ex Miq. (オオアブラガヤ)
S. wichurae Böck. (アブラガヤ, s.l.)

Depending on the species, one-everal involucral leaves subtend the inflorescence of spikelet clusters

Trichophorum Pers. (ヒメワタスゲ/ミネハリイ) in Japan

T. alpinum (L.) Pers. (ヒメワタスゲ)

T. caespitosum (L.) Hartm. (ミネハリイ, tufted bulrush), all of the leaves → degeneration. circumpolar (including Hokkaido and central Honshu)

T. subcapitatum (Thwaites et Hook.) D. A. Simpson (ニイタカハリイ)

Cyperaceae Juss. (カヤツリグサ科)

Bolboschoenus (Asch.) Palla (ウキヤガラ)

Carex L. (スゲ)

Cyperus L. (カヤツリグサ)

Eleocharis R. Br. (ハリイ)

Eriophorum L. (ワタスゲ, cotton grass)

Fimbristylis Vahl (テンツキ)

Rhynchospora Vahl. (ミカヅキグサ)

Schoenus L. (ノグサ), bogrushes

Scirpus L. (ホタルイ)

Trichophorum Pers. (ヒメワタスゲ)

Bolboschoenus (Asch.) Palla (ウキヤガラ)

Cyperus L. (カヤツリグサ) in Japan

Exotics

Eleocharis R. Br. (ハリイ, spikesedge)

Eriophorum L. (ワタスゲ, cotton grass)

Japan

Alaska (Hultén 1968)

Fimbristylis Vahl (テンツキ)

Rhynchospora Vahl. (ミカヅキグサ, beak-sedge) in Japan

Hybrids

Schoenus L. (ノグサ), bogrushes

Scirpus L. (ホタルイ, bulrush or tule) in Japan

Section Scirpus

Trichophorum Pers. (ヒメワタスゲ/ミネハリイ) in Japan